Vorig jaar (7 februari 2014) schreef ik nog dat mij geen muziekstuk bekend was waarin de Heggenmus (Prunella modularis) een rol speelt. Ik vond dat vreemd omdat de Heggenmus een algemeen voorkomende vogel is die zijn zang al heel vroeg in het jaar laat horen.
Inmiddels kan ik melden dat hij op minstens twee plaatsen voorkomt in het werk van Olivier Messiaen.
Zo is hij te horen in zijn compositie Reveil des Oiseaux en wel in deel 2 'Heures du matin' op ongeveer 25 seconden vanaf het begin (niet op You Tube). moeilijk te onderscheiden van de roodborst die tegelijkertijd klinkt.
Onlangs beluisterde ik weer eens de Turangalîla-symfonie van Messiaen. Het prachtige zesde deel ‘Jardin du sommeil d’amour’ ontroerde mij opnieuw. Het is een raadsel waarom dit meditatieve stuk muziek niet even bekend is als bijvoorbeeld het qua karakter erop lijkende Adagietto uit de vijfde symfonie van Mahler. De pianopartij is erg ‘vogelachtig’ en lijkt wat op wat je hoort in Le Reveil des Oiseaux. Bij navorsen blijkt dat Messiaen daar inderdaad vogelzang in heeft verwerkt. In de partituur meldt hij dit ook ‘Comme un chant d’oiseau’ maar hij schrijft niet de namen boven de notenbalken zoals hij in de beide andere genoemde composities wel deed. Volgens de musicoloog Kurt Schweizer is Messiaen daar pas later mee begonnen. Wel verwijst hij naar een notitie van Messiaen waarin deze de beïnvloeding meldt van de zang van de Nachtegaal, de Merel en …….. de Heggenmus. Helaas, waar precies is niet duidelijk. En wat vaak het geval is bij Messiaen, als je het weet, herken je vogel, maar omgekeerd is het een stuk moeilijker.
Eerste regel van de pianopartij in deel 6 van de Turangalîla-symfonie, Olivier Messiaen (1908-1992)
Kurt Schweizer. Meisterwerke der Musik. Olivier Messiaen Turangalîla-Symfonie
(Bericht gewijzigd op 24 maart 2015)
Geen opmerkingen:
Een reactie posten