zondag 23 maart 2014

DE TJIFTJAF, EEN ONDERGEWAARDEERDE LENTEVOGEL

De Tjiftjafs zijn de afgelopen veertien dagen uit hun winterverblijf in ons land gearriveerd. Componisten nemen in hun lentestukken meestal de Koekoek op als illustratie, maar die arriveert pas in het tweede deel van april als de lente al flink op gang is. Eigenlijk is de Tjiftjaf (Phylloscopus collybita) de echte lentevogel. Hij is helaas bij componisten niet erg populair. Er is mij geen compositie bekend waarin de Tjiftjaf als illustratie bij de lente wordt gebruikt. Aan zijn zang kan deze achterstelling bij de Koekoek niet liggen, net als deze zegt hij zijn eigen naam. Twee duidelijke lettergrepen tjif-tjaf, net als koe-koek. Zo te gebruiken in een compositie, wat ook vaak gebeurt, maar dan niet bewust. Luister maar eens naar het koor See, see, we assemble uit de opera King Arthur van Henry Purcell. Dat is toch gewoon de Tjiftjaf? Maar dat heeft Purcell nergens toegegeven.
Olivier Messiaen heeft de Tjiftjaf in een paar composities heeft verwerkt, maar niet als heraut van de lente. Bijvoorbeeld in Le Loriot (De Wielewaal) uit Catalogue d’ Oiseaux deel II. In de uitvoering van Håkon Austbø hoor je de hem op 4.50 en 5.16 seconde vanaf het begin. De moeite waard is ook het deeltje Tjiftjaf en Fitis uit van Vogels op de piano van Andries Hartsuiker (nog niet op YouTube). Leuk om zelf te spelen als je zover op de piano bent.
Ook bij het grote publiek is de Tjiftjaf onbekend terwijl je hem, als je je maar even in het groen van een park of bos waagt, praktisch direct kunt horen. Hij is niet minder zichtbaar dan de koekoek, die zich evenmin makkelijk laat zien. Maar ja als je je keurig en onopvallend gedraagt wordt je ook minder opgemerkt. Zo is dat ook in de mensenwereld.


Foto Tjiftjaf

Luister naar de Tjiftjaf van Messiaen, geïsoleerd uit Le Loriot.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten