Stel je hebt het geluk om vlakbij het territorium van een nachtegaal (Luscinia megarhynchos) te wonen. Het is eind april, de nachtegaal is terug van zijn winterverblijf en zingt als voorheen dag en nacht. Ook dit jaar ben je weer onder de indruk van die welluidende en gevarieerde zang. Je vraagt je af wat de vogel bezielt om zich zo in te spannen. Hij moet wel heel wanhopig zijn, denk je. Het zit blijkbaar niet mee met het veroveren van een vrouwtje. Tegelijk heb je ook bewondering voor het doorzettingsvermogen van de vogel. Je vriendin heeft het net uitgemaakt en je wilde dat ze de nachtegaal ook kon horen zingen. Misschien zou dat helpen. Je fantaseert dat je samen met haar in een prachtige tuin wandelt, dat alles koek en ei is, en dat net op dat moment de nachtegaal zingt. De buurman heeft een keer een schoen naar de vogel gegooid, hij kon er niet van slapen. Niet bepaald een romantisch figuur, die buurman. Via een dergelijke gedachtegang zijn in de loop der eeuwen honderden gedichten en composities ontstaan. Soms gaat de schrijver niet verder dan het weergeven van de zang zoals Hans Warren
De nachtegaal
Tio, tió, tio, tio, tio, tio, tio, tix.
Tzu, tzu, tzu, tzu, tzu, tzu, tzu, tzu, tzu, tzi.
Dzorre, dzorre, dzorre, dzorre, hi.
Wiet, wiet, tjie, tjie, tjie, tjie, retsuwo!
Orr, etsjetsjetsjetsjetsjetsjetsjetsjetsj, woi-oit!
U, u……, u……, u……, u……, u……, u…….
Orr, oewatl, oewatl, oewatl, at, at, at, ahoedju!
Een vergelijkbaar muziekstuk, waarbij de componist probeert de zang van de nachtegaal zo precies mogelijk weer te geven, is moeilijk te vinden. De meeste componisten geven er liever hun eigen draai aan. Het tweede deel ‘Nachtigal’ uit de Sonata Representativa Avium van Heinrich Ignaz Franz von Biber (1644-1704) komt een beetje in de goede richting.
De meeste muziekstukken en gedichten associëren de nachtegaal met de liefde. De dichters projecteren dan hun eigen gevoelens en behoeften op de nachtelijke zanger. Die projectie gaat zover dat een enkeling meent dat het imiteren van de zang liefdesgevoelens kan opwekken bij de aanbedene. In de opera Les Noces de Jeanette van Victor Massé (1822-1884) wordt een bruiloft op het laatste moment afgeblazen door een twijfelende bruidegom. De bruid begeeft zich naar het huis van de bruidegom en zingt als een nachtegaal, wat uitstekend blijkt te werken (Air de Rossignol).
Helaas wordt deze methode tegenwoordig niet meer toegepast, hoewel je met al die moderne weergave-apparaten niet meer zelf een nachtegaal zou hoeven na te doen.
luister
Geen opmerkingen:
Een reactie posten